Hiç Ne Demek, Ne Demek? Tarihsel Bir Anlam Arayışı Bir tarihçi olarak, geçmişi anlamaya çalışırken çoğu zaman geçmişin kelimelerinin ve kavramlarının zamanla nasıl değiştiğini düşünürüm. Her kelimenin bir zamanlar taşıdığı anlam, toplumların dönüşümüyle birlikte evrilmiştir. “Hiç” kelimesi de bunlardan biridir. Bugün çok yaygın bir şekilde kullandığımız bu kelimenin geçmişi, anlamı ve toplumsal işlevi hakkında düşündüğümüzde, dilin ne kadar dinamik ve evrimsel bir süreç olduğunu daha iyi kavrayabiliyoruz. Peki, “hiç” kelimesinin tarihi nedir ve günümüzde nasıl bir anlam taşır? Gelin, bu kelimenin tarihsel süreçlerini, toplumsal dönüşümleri ve dildeki kırılma noktalarını birlikte inceleyelim. Hiç Kelimesinin Geçmişi: Anlamın Evrimi “Hiç” kelimesi, Türkçede çok…
Yorum BırakGökyüzü Macera Rehberi Yazılar
Hidrojene edilmiş yağlar, sıvı bitkisel yağların kimyasal bir işlemle katı hale getirilmesiyle elde edilen yağlardır. Bu işlem, genellikle hidrojen gazının, sıvı yağların çift bağlarına eklenmesiyle gerçekleştirilir ve bu sayede yağın oda sıcaklığında katılaşması sağlanır. Hidrojene edilmiş yağlar, gıda endüstrisinde uzun raf ömrü, doku ve lezzet özelliklerini iyileştirme amacıyla yaygın olarak kullanılır. Tarihsel Arka Plan Hidrojene edilmiş yağların üretimi, 1901 yılında Alman kimyager Wilhelm Normann tarafından geliştirilmiştir. Bu buluş, sıvı yağların daha uzun süre dayanıklı ve kullanışlı hale gelmesini sağlamıştır. Özellikle margarin üretimi için yaygın olarak kullanılan bu yağlar, 20. yüzyılın ortalarında gıda endüstrisinde önemli bir yer edinmiştir. Sağlık Üzerindeki Etkileri…
6 YorumHeykeltraş Kaç Cm İnceltir? Felsefi Bir Bakış Sanat, insan ruhunun derinliklerine inen bir yolculuktur. Bir heykeltraşın, bir taş parçasını şekillendirirken gösterdiği ince işçilik, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda metafiziksel bir anlam taşır. Peki bir heykeltraş ne kadar inceltir? Bir varlık ne kadar “gerçekten” var olur? Bu sorular, her biri farklı bir alanı işaret eden etik, epistemolojik ve ontolojik açılardan derinlemesine incelenebilir. Bugün, bu yazıda heykeltraşın eserine dair sorularımızı felsefi bir bakış açısıyla sorgulayacağız. İnceltmek: Etik ve Estetik İlişkisi Sanat ve etik arasındaki ilişki, her zaman büyük bir tartışma alanı olmuştur. Heykeltraşın kaç cm inceltmesi gerektiği, aslında yalnızca teknik bir soru…
4 YorumYahudiler için Urfa neden önemli? Tarih, inanç ve insan hikâyeleriyle bir yolculuk Merhaba sevgili okur, Tarih boyunca bazı şehirler sadece taş binalarıyla değil, taşıdıkları anlamlarla da özel bir yer edinir. Urfa –ya da bilinen adıyla Şanlıurfa– bu şehirlerden biridir. Ben de bugün sizlerle “Yahudiler için Urfa neden önemli?” sorusuna hem veriler hem de hikâyeler üzerinden yaklaşmak istiyorum. Çünkü bu konu sadece akademik bir tartışma değil; inançların, göçlerin ve insanlık tarihinin derin bir yansımasıdır. Urfa’nın tarihsel bağlamı Urfa, Mezopotamya’nın kadim şehirlerinden biridir. Tarihi M.Ö. 9.000’lere kadar uzanan Göbeklitepe’yi de bağrında taşıyan bu topraklar, üç semavi dinin kesişim noktası olarak anılır. Yahudilik…
Yorum BırakGüvenlik Kamerası Nerelere Takılmaz? İnsan Davranışını İzlemenin Görünmeyen Psikolojisi Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, gözlemin ne kadar güçlü ama aynı zamanda ne kadar kırılgan bir süreç olduğunu sıkça düşünürüm. Gözlemin olduğu yerde bilinç devreye girer, doğal olan değişir. Güvenlik kameraları da bu dinamiğin modern bir uzantısıdır: insanın hem güvenlik arayışı hem de mahremiyet sınırları arasındaki gerilim hattında duran bir göz. Peki, güvenlik kamerası nerelere takılmaz? Bu soru yalnızca hukuki değil, aynı zamanda bilişsel, duygusal ve sosyal psikolojinin merkezinde duran bir meseledir. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: İzlenme Algısının Zihinsel Etkileri Güvenlik kamerası, bireyin davranışını gözle görülmeyen bir biçimde değiştirir. Bilişsel…
6 YorumGümüş Sarı Olur mu? Kültürlerin Işığında Renklerin Antropolojisi Kültürlerin birbirine benzemez hikâyelerini anlamaya çalışan bir antropolog olarak her zaman şu soruyla başlarım: “Bir toplum bir rengi nasıl görür?” Renkler yalnızca estetik tercihler değildir; ritüellerin, inançların, kimliklerin ve aidiyetlerin taşıyıcısıdır. Bugün bu çerçevede, basit ama derin bir soruya odaklanacağız: Gümüş sarı olur mu? Bu soru, yalnızca kimyasal bir olasılığı değil, kültürlerin anlam üretme biçimlerini de sorgulamamıza olanak tanır. Renklerin Antropolojik Dili Renk, insanlığın ortak ama farklı dillerde konuştuğu bir semboldür. Gümüş soğuk, zarif ve teknolojik çağrışımlar taşırken; sarı sıcak, neşeli ve yaşam dolu bir enerjiyi temsil eder. Bu iki rengin birleşimi…
8 YorumKâmet Getiren Kişiye Ne Denir? Tutku, Köken ve Geleceğe Bakan Bir Yolculuk Küçük bir caminin avlusundan süzülen o tanıdık çağrıyı hatırlıyor musun? Ezanın ardından, cemaatin kalp atışını hızlandıran, “namaz başlıyor” diyen o kısa, güçlü daveti… Kâmet işte bu: anı toplar, kalpleri hizaya sokar, adımları safa doğru çeker. Peki kâmet getiren kişiye ne denir? Günlük dilde cevabı yalın: müezzin. Çoğu yerde kâmeti müezzin getirir; küçük cemaatlerde bazen imam, tek başına kılan kişi ise kendisi. Ama bu kadarla bırakmak haksızlık olur—çünkü kâmetin dili, tarihi ve ruhu bir araya geldiğinde, sıradan bir “başlangıç sinyali”nden çok daha fazlası çıkar karşımıza. Kâmet Nedir, Adhan’la Farkı…
Yorum BırakDuaların Kabul Olduğu Nasıl Anlaşılır? Tarihsel Bir Perspektiften Manevi Yolculuk Bir tarihçi olarak geçmişin yankılarını bugünün kalp ritmiyle birleştirmeye çalışırken, insanlığın değişmeyen bir yönüyle sık sık karşılaşırım: dua. Zamanın ötesine uzanan, kelimelerin ötesinde bir dil… Savaş meydanlarında askerlerin sessiz yakarışlarında, bir annenin çocuğu için gökyüzüne çevirdiği ellerde, bir dervişin gecenin sessizliğinde tekrarladığı isimlerde hep aynı titreşim vardır: Kabul olma umudu. Ama asıl soru şudur: Dua nasıl kabul olur, ya da kabul olduğu nasıl anlaşılır? Geçmişte Duanın Anlamı: Göğe Açılan Eller, Yere Basan Ayaklar Tarihin ilk dönemlerinden beri insanlar, görünmeyene seslenme ihtiyacı duymuştur. Mezopotamya tabletlerinde tanrılara sunulan yakarışlardan, Antik Yunan’da Delfi…
8 YorumTarihçinin gözüyle düşünürsek, diziler de toplumun aynasıdır: Bir dönemin ruhunu yakalayan, sosyal dönüşümleri yansıtan, bazen büyük kırılmalarla kapanan birer kültürel ifade biçimidir. “Bir gün ışığı” gibi bir dizi hakkındaki soru — “Bitti mi?” — yalnızca ekran takibi değil, zamanla, beklentilerle ve kamuoyunun hâl değiştiren duyarlılıklarıyla kurulan bir kroniğin sorusudur. Şimdi bu soruyu hem izleyicinin bakışıyla hem de medyanın dinamikleriyle birlikte ele alalım. “Bir Gün Işığı” Ne Demektir, Hangi Dizi? İlk olarak belirtmek gerekir ki Türkiye’de yakın dönemde “Bir Gün Işığı” başlıklı yaygın bilinen bir dizi yok. Ancak “Bir Küçük Gün Işığı” adlı dizi oldukça popülerdi. [1] Bu yüzden, izleyici arasında…
Yorum BırakŞubat Neden 4 Yılda Bir 28 Çeker? Toplumsal Zamanın Anatomisi Zaman, insanın toplumsal düzenle kurduğu en eski anlaşmalardan biridir. Takvim, bu anlaşmanın yazıya dökülmüş hali gibidir: bir toplumun zamanı nasıl anlamlandırdığını, doğayla ve birbirleriyle ilişkisini nasıl düzenlediğini gösterir. Benim gibi, bireylerin davranışlarıyla toplumsal yapılar arasındaki o görünmez ağları çözmeye çalışan biri için “Şubat neden 4 yılda bir 28 çeker?” sorusu, yalnızca astronomik bir merak değildir. Bu sorunun ardında, güç ilişkilerinden cinsiyet rollerine kadar uzanan derin bir sosyolojik hikâye saklıdır. Takvimin Toplumsal Kodları: Zamanın İktidarla Dansı Takvim, sadece zamanı ölçmek için değil, toplumu düzenlemek için de oluşturulmuştur. Roma İmparatoru Julius Caesar…
Yorum Bırak